TEKST 1 I 2 LEKCIJE

Osnovni pojmovi

Šta izučava računarstvo i informatika? Poreklo reči računarstvo i informatika je iz francuskih reči: information (informacije) + automatique (sinonim za automatsku obradu podataka - mašinama) = informatique (informatika).

INFORMATIKA je naučna disciplina čiji je predmet izučavanja informacioni sistem ili informacioni aspekt u bilo kom drugom sistemu. Obuhvata sve tehnike i metode za rešavanje datih problema.

PODATAK je registrovana činjenica, oznaka ili zapažanje nastala u toku nekog procesa. Može biti u tekstualnom ili brojčanom obliku. To su sredstva za izražavanje informacija. Osobine: - pasivni su, mogu uticati na promenu sadržaja informacije, ali ne na ponašanje sistema. Prikupljaju se (beleže, registruju, prenose), čuvaju i koriste. U momentu njihovog korišćenja postaju informacije.

Dati primer: - 100C nspolju – podatak; kad se obučeš podatak postaje informacija; konkurs za zapošljavanje

INFORMACIJA je skup činjenica obrađenih i organizovanih da predstavljaju neko obaveštenje.

OBRADA PODATAKA je skup aktivnosti kojima se podaci transformišu u informaciju.

SISTEM je skup elemenata koji se povezuju u jednu celinu radi postizanja određenog cilja.

INFORMACIONI SISTEM se definiše kao sistem za čuvanje, obradu i prenos informacija uz organizovane resurse: ljudske, tehničke i finansijske, koji obezbeđuje i distribuira informacije. Informacioni sistem karakterišu: sistem za obradu podataka, sistem za obradu informacija, računarski sistem i kadrovi.

RAČUNAR je mašina u kojoj se automatizuje proces izračunavanja.

PROCES se definiše programom.

PROGRAM - predstavlja niz instrukcija koje se izvršavaju u određenom redosledu.

RAČUNARSTVO je naučna disciplina čiji je predmet izučavanja šta i kako se može rešiti na računaru.

INFORMACIONE TEHNOLOGIJE su : metode, tehnike i sredstva za čuvanje, obradu i prenos informacija koje podrazumevaju: procese, postupke, primene hardvera i softvera i usluga u kojima učestvuje više faktora. Područja primene ( već rečeno u planu): obrada teksta, crtanje, obrada zvuka, animacije, obrada slika, baze podataka, komunikacije, ...

INFORMACIONO DRUŠTVO omogućuje bolji život, efikasniji rad preduzeća, državnih organa, institucija

Računar je složeni uređaj koji služi za izvršavanje matematičkih operacija ili kontrolnih operacija koje se mogu izraziti u numeričkom ili logičkom obliku. Računar se najčešće definiše kao elektronska, digitalna, reprogramabilna mašinu koja može da obavlja logičko matematičke operacije, unos, obradu i pamćenje podataka. Elektronska znači da osnov građe računara čine elektronske komponente, digitalna da obavlja operacije sa brojevima (digit - broj), reprogramibilna znači da se redosled operacija može programirati i menjati.

Istorijat razvoja računara

Računar je nastao zato što je čovek težio za spravom koja bi ljudski mozak oslobodila mnogih problema i ograničenja (sporost, zaboravnost, sklonost greškama itd.)

1. računar ABAKUS (500 g.pne.) - pravougli okvir sa nekoliko paralelnih žica, a svaka ima sedam kuglica. Moguće je raditi četiri osnovne matematičke operacije.

2. Paskalova aritmetička mašina –Paskalina (1642.god.) - slična današnjim kalkulatorima sa mehaničkim komponentama. Mogla je samo sabirati i oduzimati. (Blez Paskal)

3. Lajbnicova mašina za računanje ( 1694. god. ) - mogla je i da množi. (Gotfrid Vilhelm fon Lajbnic – nemac)

4. Bejbidžova (Čarls) analitička mašina (1834.god. ) - obrada instrukcija je bila preko programa sa bušenim karticama, a imala je i memoriju. Tehnologija tada nije bila razvijena i njegov poduhvat propada. Prvi program za ovu mašinu je uradila engleska grofica Ada Bajron – matematičar / programer

5. Holeritova mašina za bušene kartice (1890.god. ) – preko čitača kartica podaci se lako i brzo sortiraju. Korištena je pri popisu stanovništva SAD-a 1890. god., a prerasla je u IBM (International Business Mashines ). (Herman Holerit)

6. Ekert i Mohlijev računar (1946.god. ) – to je prvi elektronski računar ENIAC . Imao je

17000 elektronskih cevi, bio je težak preko 30 tona, 70000 otpornika, 10000kondenzatora, 6000 prekidača, 500.000 spojeva Na njemu je radilo stalno 6 tehničara. Korstio se za projektovanje atomskog i balističkog oružija.

7. Džon Fon Nojman (Von Neumann) – prvi računar sa memorisanim programom (1946.god. ).Fon Nojmanov računar je prva generacija računara. Doradio je ENIAK u EDVAC sa magnetnim diskovima gde su se memorisali programi i podaci. Osnovni principi univerzalnog fon Nojmanovog računara opšte namjene su da struktura, tj. građa računara (hardware) ne zavisi od zadatka koji se na njemu rešava. Računar se programira sadržajem memorije. U memoriju se učitava odgovarajući program koji predstavlja niz naredbi koje se sekvencijalno izvršavaju. Istovremeno se izvršava samo jedna naredba. Razlika u odnosu na sledeće generacije je uglavnom u tehnologiji izrade, brzini, veličini memorije, količini poslova koje može istovremeno raditi itd.

Generacije računara prema razvoju računarske tehnologije su sledeće:

I – generacija se odlikovala vakumskim cevima kao aktivnim elementima. Ovi elementi su veličine kućnih sijalica, trošile su veliku električnu energiju a proizvodile veliku količinu toplote. Imali su magnetne trake i doboše koji su se koristili kao memorija za skladištenje programa i podataka (ENIAC i EDVAC ). Programiralo se u mašinskom kodu jer nisu postojali viših programskih jezika.

II – generacija se odlikovala tranzistorima kao aktivnim elektronskim komponentama. Bilo su manji, jeftinij manje su trošili električne energije i manje su razvijali toplotu za razliku od elektronskih cevi. IBM postaje vodeća frma za proizvodnju računara. Radio je na programskom jeziku Flow Matic (Grejs Marej ga je razvila), na kome sun se kasnije razvili jezici COBOL, FORTRAN, ALGOL i LISP.

III – generacija se odlikovala primenom integrisanih kola (5 tranzistora u jednom čipu a potom 180 tranzistora u logičkom čipu). Kod ovih računara korišćene su magnetne trake umesto magnetnih diskova za memoriju, bili su brži u izvođenju operacija, manje su trošili električnu energiju, bili su malih dimenzija i nskih cena.

IV – generavijje okarakterisana jedinim značajnim napretkom VLSI (Very Large Scale Integrtion) velike integracije koja omogućava stvaranje mikroprocesora, specijalnog tipa integrisanih kola, koji predstavljaju osnovu današnjih računara.

Superračunari su računari velikih mogućnosti i brzine obrade bazirani na paralelizaciji računarskog procesa. Namenjeni su za naučnotehničke proračune sa ogromnim brojem računarskih operacija pa im je područije primene ograničeno. Hlade se vodom ili tečnim Azotom. Pr. Hitachi, NEC...Primena: meteorologija, seizmologija, hidrologija i za vojne potrebe.

Personalni računari

Prvi PC MITS Altair pojavio se 1975god. Projektovali su ga Ed Roberts i Bill Yates a bio je namenjen hobistima. Imao je memoriju 256B, nije imao tastaturu, ekran, štampač ni eksternu memoriju. Programirao se uz pomoć prekidača na kućištu a kao izlaz koristio sijalice. Predhodno je 1971 god. proizveden čip mikroprocesor (Intel – Marcian Hof) četvorobitni sofisticirani centralni procesor koji otvara put širokoj primeni računara.

1990 Microsoft uvodi Windows 3.0

1991 više proizvođača uvodi notebook PC računare

1993 počinje isporuka računara baziranih na procesoru Pentium.

Primena informacionih tehnologija:

• Elektronsko izdavaštvo (publikacije, časopisi)

Paragraph 41 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 41, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
• Elektronske komunikacije (slike, dokumenta)

Paragraph 42 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 42, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
• Elektronsko bankarstvo (transakcije novcem)

Paragraph 43 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 43, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
• Elektronska trgovina (kupovina, razgledanje)

Paragraph 44 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 44, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
• Zdravstvo, transport, turizam

Paragraph 45 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 45, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
• Kontrola i upravljanje saobraćajem (vazdušni, drumski, železnički i vodeni)

Paragraph 46 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 46, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
• Klasnična putna mreža (praćenje saobraćaja, signalizacija)

Paragraph 47 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 47, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
• Proizvodne organizacije (instrumenti, upravljački elementi)

Paragraph 48 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 48, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
• Arhiva, biblioteka, informacioni centar za zaštitu životne sredine, kulturne baštine

Paragraph 49 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 49, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.

Informaciono društvo zahteva doživotno učenje. Акциони план (2013-2014. gодине) zа спровођење стратегије развоја информационог друштва у републици Србији до 2020.

Ponoviti lekciju kroz nekoliko od sledećih pitanja:

1. Šta je program?

Paragraph 52 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 52, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
2. Koja su to pravila za očuvanje zdravlja pri radu sa računarom?

Paragraph 53 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 53, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
3. Šta je računar?

Paragraph 54 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 54, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
4. Navedi primenu IT?

Paragraph 55 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 55, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
5. Šta predstavljaju informacione tehnologije?

Paragraph 56 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 56, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
6. Šta je podatak?

Paragraph 57 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 57, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
7. Šta je sistem?

Paragraph 58 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 58, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
8. Šta je proces?

Paragraph 59 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 59, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
9. Šta predstavlja Ulaz, a šta Izlaz kod procesa vožnje;

Paragraph 60 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 60, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
10. Šta je informacija?

Paragraph 61 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 61, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
11. Kako se definiše informacioni sistem?

Paragraph 62 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 62, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
12. Šta proučava informatika?

Paragraph 63 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 63, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
13. Šta je predmet izučavanja računarstva?

Paragraph 64 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 64, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
14. Šta predstavlja obrada podataka?

Paragraph 65 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 65, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
15. Izneti hronološki istorijat razvoja računara

Paragraph 66 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 66, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.
16. Koje su generacije računara prema razvoju računarske tehnologije?

Paragraph 67 0
No paragraph-level conversations. Start one.

Paragraph 67, Sentence 1 0
No sentence-level conversations. Start one.

DMU Timestamp: November 27, 2019 01:26

General Document Comments 0